Türkiye Ulusal Ozon Birimi
Türkiye Ulusal Ozon Birimi
Kigali değişikliği etkinleştirme aktiviteleri (EA)

Ülkemizin 1991 yılında taraf olduğu Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Viyana Sözleşmesi ve Montreal Protokolü ile ilgili ulusal ve uluslararası çalışmalar Bakanlığımız koordinasyonunda gerçekleştirilmektedir. Ekim 2016’da Rwanda’nın Kigali kentinde düzenlenen 28inci Taraflar Toplantısında Montreal Protokolü düzeltilerek, çok güçlü sera gazı etkisi olan ve iklim değişikliğini karbon dioksitten binlerce kat daha fazla etkileyen hidroflorokarbonların (HFC) azaltılması da ana metine eklenmiştir. Kigali değişikliği ile taraf ülkeler HFC’lerin üretim ve tüketimlerini önümüzdeki 30 yıl içerisinde yüzde 80’den fazla azaltacaklarını taahhüt etmişlerdir. Bu azaltım takviminin ozon tabakasını korumanın yanında 2050 itibariyle 80 milyar ton karbondioksit eşdeğeri emisyonu önlemesi beklenmektedir.

Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) uygulayıcılığında yürütülen projeler arasında 2018 yılında onaylanan ve 18 aylık süre ile 250.000 Amerikan doları bütçe ile uygulanan Kigali değişikliği etkinleştirme aktiviteleri Montreal Protokolü altında gelişmekte olan ülkeler (Madde 5 ülkeleri) statüsünde yer alan taraf ülkelere HFC azaltım süreçleri de dahil olmak üzere, Kigali Değişikliğinin kabulü, kurumsal düzenlemelerin başlatılmasına destek, HFC’ler için lisans sistemi oluşturulması, paydaşlar ve kamu kurumları ile görüşmeler yapılması ve veri toplama metodolojilerinin geliştirilmesi konularında destek sağlamaktadır. Ayrıca etkinleştirme aktiviteleri ile taraf ülkelerin Kigali Değişikliği HFC azaltım hedefleri doğrultusunda yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine olanak sağlamaktadır. 

Bahse konu proje kapsamında Kigali’nin kabulü ile ülkemizin altına gireceği yükümlülükler, mevzuatsal değişiklikler, ilgili sektörlerin karşılaşacağı kısıtlamalar, yeni alternatif teknolojiler ile ilgili kamu kurumları ve özel sektörü Bakanlığımız tarafından yapılan birçok çalıştay ile bilgilendirilmiştir. Ayrıca yine bu proje kapsamında, Ülkemizin HFC tüketim miktarlarını ve kullanılan sektörleri ortaya koyarak, önümüzdeki yıllara ilişkin projeksiyonlarla HFC azaltımı öncesi ülkemizin referans değerinin hesaplanması adına bir rapor yayımlanmıştır.